De Staringgroeve
Geologische periode: Krijt, Hauterivien
Losser is een
van de weinige plekken in Nederland waar vast gesteente relatief dicht aan de oppervlakte komt en ook ontsloten is. Dit gesteente, de Losserse zandsteen, is gevormd in een geologische periode die
we het Krijt noemen. Dit is ongeveer 130 miljoen jaar geleden.
Even over de
Duitse grens rijzen zandstenen heuvels uit het landschap omhoog. Dit zijn de heuvels waarop Gildehaus en Bad Bentheim zijn gebouwd. Deze zandsteen is de Gildehauser en Bentheimer
zandsteen.
De ontsluiting
van de Losserse zandsteen stamt uit de 19e eeuw. Op de Losserse es lagen brokken gele zandsteen. Bepaalde vormen van zandsteen kunnen dienen als kalkrijke bemesting voor de landbouwgronden. Om na
te gaan of dit in Losser ook het geval was, heeft de toenmalige burgemeester Eekhout opdracht gegeven om proefboringen uit te voeren naar deze zandsteen. In dezelfde periode deed de bekende
Nederlandse geoloog W.C.H Staring onderzoek naar de geologie van Twente, en dus ook Losser. Hij had al snel door dat de Losserse es hoorde bij de andere twee zandsteen heuvels in het omringende
landschap.
“Op den
Losserschen esch staande en, over de voormalige veen henen, op Gildehaus ziende, voelt men zich gedrongen om beide deze hoogten te vergelijken met twee in zee vooruitstekende kapen.” (Citaat
Staring)
De eerste
proefboring mislukte, omdat de put telkens volliep met water. De tweede boring had meer succes en op 10 meter diepte werd zandsteen aangetroffen. De exploitatie hiervan bleek echter niet rendabel
en de boorput werd weer dichtgegooid.
In 1965 wilde de
gemeente Losser op de Losserse es een woonwijk bouwen. Dit bracht de Losserse amateur-geoloog W.F. Anderson op het idee om de zandsteen op de es opnieuw te ontsluiten. Samen met een groep
amateur-geologen werd gegraven naar de zandsteen. Dit keer werd al op 4 meter diepte de zandsteen aangetroffen. De gemeente legde om de groeve, die werd genoemd naar de geoloog Staring, een
plantsoen aan en plaatste bij de ingang een borstbeeld van Staring.
De zandsteen bleek erg rijk aan fossielen. Er zijn resten gevonden van diverse soorten tweekleppigen,
zee-egels, haaien, zeelelies, kreeften en ammonieten. Ook is er fossiel coniferenhout gevonden met daarop boormosselen. Dit geeft aan dat de kust in deze tijd niet ver weg was.
Een groot deel van deze fossielen is bij elkaar gebracht door de heer Anderson. Deze collectie wordt nu
beheerd door de door hem daarvoor opgerichte stichting Staringmonument. De fossielen zijn te bezichtigen in Het Hengelhoes aan de Roberinkstraat 3 te Losser.
Een stukje historie...
De fossielen uit de Staringgroeve
